काठमाडौँ । चालु आर्थिक वर्ष (आव) २०७९-८० को पहिलो महिनामा झन्डै दुई अर्ब रुपैयाँ बराबरको विद्युत् भारततर्फ निर्यात गरिएको छ ।नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले गएको साउनमा एक अर्ब ८३ करोड ८८ लाख ७६ हजार रुपैयाँ बराबरको विद्युत् निर्यात गरेको हो ।
प्राधिकरणले देशभित्र खपत गरी बढी भएको २४ करोड २६ लाख ८३ हजार युनिट विद्युत् साउनमा भारततर्फ निर्यात गरिएको जनाएको छ । विद्युत् निर्यातबाट प्राधिकरणले साउनमा दैनिक औसत पाँच करोड ९३ लाख रुपैयाँ कमाउन सफल भएको छ ।
प्राधिकरणले देशभित्र खपत गरी अतिरिक्त भएको वर्षायामको विद्युत् गएको जेठ १९ गतेदेखि इन्डियन इनर्जी एक्सचेन्ज लिमिटेड ९आईएक्स०को डे–अहेड बजारमा प्रतिस्पर्धामार्फत बिक्री सुरु गरेको थियो ।
गएको आव २०७८र७९मा तीन अर्ब ८८ करोड रुपैयाँ बराबरको विद्युत् निर्यात गरिएको थियो । ढल्केबर–मुजफ्फरपुर ४०० केभी अन्तरदेशीय प्रसारण लाइनमार्फत विद्युत् निर्यात भइरहेको छ ।
गएको आवमा प्राधिकरणको सौर्य प्लान्ट, माथिल्लो तामाकोसी र निजी क्षेत्रका जलविद्युत् तथा सौर्य आयोजनाको कुल ७३५ मेगावाट विद्युत् प्रणालीमा थपिएको थियो । योसँगै वर्षायाममा देशभित्रको मागभन्दा बढी उत्पादन गर्न सकिने अवस्था आएकोले भारतीय बजारमा प्रतिस्पर्धामार्फत विद्युत् बिक्री गर्न सफल भएको प्राधिकरण कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले बताए ।
उनले भने, ‘विद्युत् निर्यात वृद्धि हुँदा प्राधिकरणको आर्थिक अवस्थामा सुधार आउनुका साथै हाम्रो देशको विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा वृद्धि भई राष्ट्रिय अर्थतन्त्रमा समेत ठुलो टेवा पुगेको छ । दुई मुलुकबिचको व्यापार घाटालाई समेत केही कम गर्न सहयोग भएको छ ।’
‘मुलुकमा विद्युत् उत्पादन दिनानुदिन थप हुँदै गइरहेको हुँदा घरायसी खपत र औद्योगिक खपत बढाउन आवश्यक छ । यसका लागि प्रसारण तथा वितरण लाइनको विकास र सुधार गर्नुका साथै उद्योगीले विशेष सेवा र सुविधा प्राप्त गर्ने व्यवस्था मिलाइनेछ,’ उनले भने
थप १११ मेगावाट निर्यात प्रस्ताव
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले देशभित्र खपत गरी अतिरिक्त भएको वर्षायामको थप १११ मेगावाट विद्युत् इन्डियन इनर्जी एक्सचेन्ज लिमिटेड (आईएक्स)को डे–अहेड बजारमा बिक्रीको प्रस्ताव गरेको छ ।
प्राधिकरणले चार जलविद्युत् गृहबाट उत्पादित विद्युत्लाई स्रोत मानी आईएक्समा बिक्रीका लागि भारत सरकारको विद्युत् मन्त्रालयअन्तर्गतको केन्द्रीय विद्युत् प्राधिकरणमा अनुमतिका लागि प्रस्ताव पेस गरेको हो । केन्द्रीय विद्युत् प्राधिकरणबाट अनुमति पाएपछि थप विद्युत् निर्यात सुरु हुने जनाइएको छ ।
प्राधिकरणले ४२ मेगावाटको मिस्त्रीखोला, २४।२ मेगावाटको लिखु खोला ‘ए’, २३।५ मेगावाटको सोलुखोला, २२।१ मेगावाटको चिलिमेको विद्युत् गृहबाट उत्पादित १११।८ मेगावाट विद्युत् निर्यातको प्रस्ताव स्वीकृतिका लागि पेस गरिएको छ । प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक घिसिङले थप विद्युत् निर्यातका लागि भारत सरकारबाट छिट्टै अनुमति प्राप्त हुने विश्वास व्यक्त गरे ।
भारतको केन्द्रीय विद्युत् प्रणालीअन्तर्गत दैनिक विद्युत् बजार (डे अहेड मार्केट) मा विद्युत् बिक्री गरिन्छ । विद्युत् प्रणालीमार्फत तय हुने ‘मार्केट क्लियरिङ प्राइस’का आधारमा विद्युत्को प्रतियुनिट बिक्री दर तय हुन्छ ।
प्रकाशित मिति: आइतबार, भदौ ५, २०७९
-1733641946.jpg)
-1732776560.jpg)
-1732776560.jpg)
