काठमाडौं । त्यसो त नेपाल वायुसेवा निगम लामो समय देखि स्वार्थ समूहको कोपभाजनमा पर्दै गरेको छ । राजनीतिक र व्यापारिक स्वार्थ समूहको कोपभाजनमा परेको एनएसीको यात्रा निरन्तर ओरालो लागिरहेकै हो । यसअघि पटक पटक एनएसीको नेतृत्व समेत निजी व्यापारिक स्वार्थ समूहकै खल्तीबाट नियुक्ति हुने गरेको थियो । नेतृत्वनै आफ्नो खल्तीबाट नियुक्ति गराएपछि आफूले भने भनेको काम गराउने योजनामा व्यापारीलाई धेरै कसरतनै गर्नु परेको थिएन । निरन्तरको कर्मचारीहरूको आन्दोलनका कारण यसपटक भने एनएसीले त्यस्तो स्वार्थ समूह भन्दा बाहिरको मान्छे प्राप्त गरेको थियो । अहिले एनएसीको नेतृत्व गरिरहेको युवराज अधिकारी एनएसीकै करिअरबाट माथि आएका व्यक्ति हुन दशकौँएनएसीमै काम गरेका अधिकरी बढुवा हुँदै निर्देशक सम्म पुगेका थिए ।
लामो समय निगममै बिताएका कारण अधिकारीलाई सबै कुरा थाहा थियो । समस्या कहाँ छन्, सुधार गर्न के गर्ने सबै जानकारी पाएका अधिकारी आउने बितीकैएनएसीले सुधारको सास पनि फेर्न सुरु गरिसकेको थियो । एकमात्र राष्ट्रिय ध्वजाबाहक नेपाल एयरलाइन्स सुधारको बाटामा अघि बढेपछि एयरलाइन्सलाई दुहुनो गाई बनाएर आफ्नो दुनो सोझयाउदै गएका स्वार्थी तत्त्वहरू सल्बलाउन थाले । एकातिर निरन्तरको स्वार्थ समूहको दवाव त अर्कोतिर तत्कालीन मन्त्री प्रेम आलेको अराजक व्यवहार । दुवैको चेपुवामा परेका अधिकारीले पहिलो महिनाबाटै चुनौतीको सामना गर्नुपर्यो । त्यसका बावजुत अधिकारीले एनएसी सुधारका लागि कर्मचारीहरूलाई साथमा लिएर केही महसूस गर्न सकिने परिवर्तनको सुरुवात गरेका थिए । तर भने बमोजिम अराजकतामा सहभागी नभएको आफ्नो हुने नहुने उद्देश्य पुरा नगरेको भन्दै मन्त्री प्रेम आले हातपातमै उत्रिए ।
एउटा उच्च तहको कर्मचारीमाथिदुर्व्यवहार गरेको अडियो आम जनताको बिचमा सार्वजनिक हुँदा पनि उनलाई मन्त्ती बनाउने प्रधानमन्त्री र आलेको पार्टी एकीकृत समाजवादीले कुनै कारवाही गरेन । अवस्था यस्तो आयो त्यो पार्टी माधव नेपालले चलाएका छन् या प्रेम आलेको पैसाले चलिरहेको छ आम जनतालाई छुट्याउनैमुस्किल पर्यो । सार्वजनिक रुपमा गाली बेइज्जत र हाथापाईमा उत्रिएका मन्त्री प्रेम आलेलाई कारवाही होला भनि कुरिबसेका जनताले उल्टै गाली बेइज्जतीको सिकार भएका एनएसी अध्यक्ष युवराज अधिकारी पो कारवाहीमा परेको समाचार सुन्नु पर्यो । माधव नेपालहरुको यो जग हसाई बिरुद्ध अदालत गएका अधिकारीले आसिंक न्याय मात्रै के पाएका थिए उनीमाथी फेरि चलखेल आरम्भ भएको छ । उनलाई बर्खास्त गर्ने र अहिले टिक्न नदिनुको एउटै कारण छ माधव नेपालले भनेबमोजिम एनएसीलाई उनको पार्टीका कार्यकर्ताको भर्ति केन्द्र बनाउन नमान्नु र प्रेम आलेका हुने नहुने उद्देश्य पुरा गर्न नसक्नु ।
अदालतबाट आसिंक न्याय पाएका अधिकारीले जसै फेरि सुधारका लागि आफ्नो ध्यान केन्द्रीत गरे फेरि अधिकारीलाई बिभिन्न बहानामा स्पस्टीकरण सोध्ने र काम गर्न नदिने अनि आफ्नो व्यपारिक साझेदारहरुको भने बमोजिमको इसारामा नाच्ने रवर स्टयाम व्यक्तिलाई कार्यकारीमा नियुक्ति गर्ने । त्यसका लागि आजभोली पूर्व मन्त्री प्रेम आले अनेक मान्छे माधव नेपालकहाँ लग्दै आगामी चुनाव सम्म लगानी गर्ने व्यक्ति भन्दै बार्गेनिङ गराई रहेका छन् । अदालतको पूर्ण फैसला नआउदै आफु बिरुद्ध सुरु भएको षडययन्त्रका बावजुत पनि अधिकारीले एनएसी सुधारका लागि काम गरिरहेका छन् । कर्मचारीहरुका अनुसार उनी आएबाटै भएको सुधार आजको दिनमा महसूस गर्न सकिने अवस्थामा पुगेको छ ।
यस्ता छन अधिकारी आएपछि भएका सुधारका प्रयासहरु
निगमको कार्यकारी अध्यक्षको जिम्मेवारीमा युवराज अधिकारी आउनेवित्तिकै ओभर ड्राफ्ट सीमाबाट गरिएको खर्च पूरै भुक्तानी गरिसकिएको निगमले आवश्यक परेको बेला सो सीमाभित्र रहेर वित्तीय सुविधा लिन सक्ने अवस्था रहेको छ ।
निगमले ३ अर्ब २७ करोड रुपियाँ जतिबेला पनि चलाउन सक्छ । निगमको कार्यकारी अध्यक्षमा अधिकारी प्रवेश गर्दा ५८ करोड नगद मौज्दात भएकोमा करीव२ अर्बको नगद मौज्दात भई १ अर्ब ३५ करोड (कर्मचारी सञ्चय कोषलाई ९० करोड र नागरिक लगानी कोषलाई रु ४५ करोड) ऋण भुक्तानी गरिएको छ । २ वर्षसम्म निगमले कत्तिपनि ऋण तिर्न सकेको थिएन । हाल निगमको अवस्था निकै राम्रो अवस्थामा रहेको छ ।
ओभर ड्राफ्ट रकम भुक्तानीले ५ महिनाको अवधिको निगमलाई यसको व्याज भुक्तानी गर्ने दायित्व वापतको रकम समेत वचत हुन गएको छ । यो व्याज भुक्तानीको दायित्व नरहँदा पनि आर्थिक रुपमा निगमलाई ठूलो राहत भएको छ ।
निगमले चालु आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को प्रथम ८ महिना (साउनदेखि फागुन)सम्म ८ अर्ब ३८ करोड रुपियाँ आम्दानी भएको जनाएको छ । यो अघिल्लो वर्षको तुलनामा ४७ प्रतिशतको वृद्धि हो । अघिल्लो वर्ष सोही अवधिमा आम्दानी ५ अर्ब ७० करोड रहेको थियो । निगमले उडान संख्या विस्तार र नयाँ गन्तव्य थपेर अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा रहेका ‘ए’ ३३० सेरिजका दुई वटा वाईडबडी जहाजको औसत सीट अकुपेन्सी हाल ९० प्रतिशतको हाराहारीमा पुगेको छ । कात्तिकमा ए–३२० ले ७ घण्टा ३८ मिनेट र ए–३३० ले ६ घण्टा ३८ मिनेटले बढेको छ । चैतमा ९ घण्टा ४८ मिनेट ए–३२० को र १० घण्टा ४१ मिनेट ए–३३० को समय बढेको छ ।
निगमको कार्यकारी अध्यक्षको जिम्मेवारी सम्हाल्नेवित्तिकै अधिकारीले विविध कारणले बन्द वा स्थगित भएका निगमका अन्तर्राष्ट्रिय गन्तव्यको नियमित उडानहरू पुनः सुचारु भएका छन् । कात्तिक महिनामा दिल्लीको दैनिक १ उडान भएकोमा हाल दुई उडान भइरहेको छ । मुम्बईको बन्द रहेको उडान हाल सातामा ३ उडान भइरहेको छ । बैंगलौर, दोहा, दुबई, हङकङ, क्वालाम्पुर, बैंकक, नारिता र साउदी अरबमा उडान संख्या बडाएर उडान भएका छन् ।
सुदूरपश्चिममा नियमित उडान भएका छन् । इलाममा नियमित उडानको तयारी भएको छ । निगमले अन्तर्राष्ट्रिय ख्यातीप्राप्त विश्वका यात्रुतर्फ २१ वटा र कार्गोतर्फ २४ वटा वायुसेवाहरूसँग सम्झौता (क्एब्) गरी निगमको साखः र आम्दानीमा समेत सकारात्मक प्रभाव परेको छ । अन्य उडानका कनेक्टिङ उडानमा यात्रुहरूको आवश्यक्तालाई ध्यानमा राखी निगमको उडानको सीमालाई व्यापक सुधार गरी अन्तर्राष्ट्रिय ख्यातीमा पनि वृद्धि गरिएको छ ।
निगमले यात्रु सेवा पद्धति वायुसेवा कम्पनीहरूको जीवन रेखा मानिने ‘पीएसएस’ पद्धतिमार्फत रिजर्भेसन, टिकेटिङ, एयरपोर्टे चेकिङ, ईन्टरनेट बुकिङ सञ्चालन हुने गरेको छ । ‘पीएसएस’ सम्बन्धी सेवा बन्द गर्ने घोषणा गरी २०१९ मा २०२२ देखि आफ्नो ‘पीएसएस’ सम्बन्ध जानकारी समेत सीता (क्क्ष्त्ब्)ले दिएको अवस्थामा टेण्डर प्रकृया समेत अगाडि नबढाई अवरुद्ध भएको यो प्रोजेकटलाई समयसीमाभित्र अगाडि बढाउन निकै अगाडि बढाइ व्यवस्थापन टिमको विशेष पहलमा र सक्रियतामा नियमानुसार सम्पन्न भएको छ । यो कार्य तदारुकताका साथ सम्पन्न नभएको भए निगमका टिकटहरू बिक्री हुन सक्ने थिएन । र, जहाजहरू नै ५÷६ महिनालाई ग्राउण्डेड हुने अवस्थाबाट बचाइएको छ ।
नयाँ ‘पीएसएस’को चयनसँगै विभिन्न गन्तव्य मुलुकका बाध्यात्मक÷अनिवार्य प्रावधान समेत निगमले अनुशरण गर्दै जानुपर्ने अवस्थामा नयाँ ‘पीएसएस’लाई अन्य ती देशका अनिवार्य सिष्टमसँग ईन्ट्रिग्रेशन गर्ने क्रममा अन्य सिष्टमसँग लिङ्कअप गर्नुपर्ने तथा यसबीचमा ती कम्पनीले निगमसँग पुरानो सम्झौत अनुसार असुल उपर गर्ने डिस्प्यूट गरेको करोडौं रकम समेत विभिन्न चरणमा वार्ता गरी छुट लिन सफल भई करोडौं रकम बचत भएको छ ।
मध्य तथा खाडी मुलुक जाने नेपाली श्रमिकलाई भाडा छुट, डिजी सर्टिफिकेट सेवा, गौतम बुद्ध तथा पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालन र उडान, गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा वाईडबडीको सफल परीक्षण अवतरण, केन्द्रीय कार्यालयमा सर्भेनियर सेल्स काउन्टर, जहाज र बोर्डिङ पासमा विज्ञापन, निगमर विद्युत प्राधिकरणबीच सम्झौता, उद्धार र मेडिकल सामान आपूर्ति जस्ता कार्य निगमले छोटो समयमा पूरा गरेर आर्थिक अवस्था सुधार गरेको छ ।
प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन १०, २०७९
-1732776560.jpg)
