काठमाडाैं । केन्द्रीय कारागार सुन्धारका कैदीबन्दीले काेराेना भाइरसबाट बच्न विश्व स्वास्थ्य संगठनले जारी गरेकाे मापदण्ड कारागारमा नभएकाे भनी हालेकाे रिटविरुद्ध आज अदालतमा अन्तरिम आदेशका लागि बहस हुँदै छ ।
कारागारका कैदीबन्दीहरू गाेपाल सिवाकाेटी, राम शर्मा मानबहादुर रावत खिमबहादुर सुनार बद्रीकुमार थापा ओमप्रकाश पाैडेल र प्रकाश ओझाले कारागारमा मापदण्ड विपरीत कैदीबन्दीहरूलाई नराखिएकाे, परीक्षण नगरिएकाे र उपचार नपाएकाे भन्दै सर्वाेच्च अदालतमा मुद्दा दायर गरेका थिए ।
अधिवक्ता प्रज्वल पाैडेलमार्फत दायर गरिएकाे मुद्दामा आज अन्तरिम आदेशका लागि बहस हुने भएकाे हाे ।
प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्काे कार्यालय गृह मन्त्रालयलगायतलाई विपक्षी बनाई हालिएकाे मुद्दामा क्षमताभन्दा बढी कैदीबन्दी राखिएकाे र २५ जनाभन्दा बढी भेला हुन नपाउने मापदण्डकाे विपरीत क्वारेन्टाइनका नाममा सयाैं मानिसलाई एकैठाउँमा काेचेर राखिएकाले संविधानकाे धारा ४६ र १३३ (२) अन्तर्गत विपक्षीका नाममा आज्ञा, आदेश वा पुर्जी जारी गर्न माग गरिएकाे छ ।
केन्द्रीय कारागारमा सजाय काटिरहेका एक बन्दीका अनुसार त्यहाँ रहेका कैदीबन्दीको अवस्था निकै नाजुक छ । उनका अनुसार केही दिनदेखि आफूहरुले फुटबल खेल्ने ग्राउन्डमा पर्दाले बारेर क्वारेन्टाइन जस्तो बनाएर केही बन्दीहरुलाई राखिएको भए पनि उनीहरुको अवस्थाबारे कसैले वास्ता गरेको छैन ।
कारागारमा ३ ब्लकका गरी ३ हजार २ सयको हाराहारीमा कैदीबन्दी छन् । जसमध्ये १ ब्लकमा १ हजार ९ सय, अर्को ब्लकमा ९ सय र महिलाहरुको ब्लकमा ४ सय जति कैदीबन्दी छन् ।
सरकारले कैदीहरुको निरन्तर स्वास्थ्य उपचारमा ध्यान दिइरहेको बताए पनि त्यहाँ गम्भीर नभईकन कसैलाई पनि उपचार गराउने गरिएको छैन । ती कैदीबन्दीका अनुसार गम्भीर बिरामी परे मात्रै स्वास्थ्य उपचार पाउने भएका कारण त्यहाँ कसलाई कोरोना छ, कसलाई छैन त्यसको केही एकिन हुने अवस्था छैन ।
सरकारले दूरी कायम गर्न बनाएका मापदण्डको त त्यहाँ कुनै औचित्य नै छैन । बन्दीहरु कोचाकोचको अवस्थामा त्यहाँ बस्न बाध्य छन् । पहिलो चेकमा पोजेटिभ देखिएकाहरुको नेगेटिभ देखाउने किटहरुले पहिले नेगेटिभ देखिएकाहरुको पछि पोजेटिभ पनि देखिन सक्ने आशंका उनीहरुले गरेका छन् ।
उनका अनुसार न्यूनतम स्वास्थ्य उपचार पाउनु कैदीबन्दीको पनि मानवअधिकारको विषय भए पनि सरकारले सुनुवाइ गरेको छैन ।
आफूहरुले कानुन बमोजिम सजाय काटिरहेको भए पनि आधारभूत उपचार र मानवीय संवेदनाको ग्यारेन्टी आफूहरुले पनि पाउनुपर्नेमा सरकारले त्यसको कुनै ख्याल नगरेको ती कैदीले आरोप लगाएका छन् ।
कारागारभित्र कैयौं बन्दीहरु रुघाखोकी लगायत सामान्य बिरामी धेरै रहेको भए पनि जेल प्रशासनले कुनै वास्ता नगरेको ती कैदीले आरोप लगाएका छन् ।
हेर्नुहाेस् रिट निवेदन
प्रकाशित मिति: सोमबार, वैशाख १५, २०७७
-1732776560.jpg)
