जेरुसलेम : इजरायलमा मङ्गलबार १२० सदस्यीय संसद (नेसेट)का लागि चुनाव हुँदै छ । चार पटक प्रधानमन्त्री रहिसकेका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहु पनि यस पटक चुनावी मैदानमा छन् । भ्रष्टाचारको आरोपका कारण विवादमा तानिएका प्रधानमन्त्री नेतान्याहुलाई पूर्वसैनिक प्रमुख बेन्नी गान्जले यस पटकको चुनावमा कडा चुनौती दिने अनुमान गरिएको छ ।
तर राजनीतिमा त्यति अनुभव नभएका पूर्वसैनिक प्रमुखलाई बेन्जामिन नेतान्याहुलाई परास्त गर्न निकै कठिन हुने प्रक्षेपणहरू पनि आएका छन् । मतदान निकै प्रतिस्पर्धी हुने भएकाले एकलौटी सरकार गठन गर्न कठिन हुने जनमत सर्वेक्षणहरूले देखाएका छन् । तर प्रधानमन्त्री नेतान्याहुले नै गठबन्धन सरकार बनाउन सक्ने सम्भावना रहेको देखाएका छन् ।
चुनावको अन्तिम नतिजा भने बुधबार बिहान प्राप्त हुनेछ । पूर्वसैनिक प्रमुख गान्जले प्रधानमन्त्री नेतान्याहुले मुलुकमा विभाजनकारी राजनीति गरेको आरोप लगाउँदै प्रधानमन्त्री नेतान्याहुको सुरक्षा सेवाप्रतिको धारणा नै गलत रहेको बताएका छन् । यो चुनाव ६९ वर्षीय वरिष्ठ नेता नेतान्याहुका निम्ति धेरै किसिमबाट जनमतसङ्ग्रह सरह रहेको छ । नेतान्याहुले इजरायलको सुरक्षा र आर्थिक वृद्धिका निम्ति विशिष्ट कार्यसम्पादन गरेको भन्दै सम्मान दिने गरिएको छ तर नेतान्याहुको बढ्दो प्रचारबाजी र भ्रष्टाचारको आरोपका कारण कतिपय जनता परिवर्तनको पक्षमा उभिएका छन् ।
यस पटकको चुनावी अभियानका क्रममा प्रधानमन्त्री नेतान्याहुले विपक्षीहरूमाथि कटुतापूर्ण चुनावी नारा प्रयोग गरेका छन् । चुनावी अभियानलाई नजिकबाट हेरिरहेका टिप्पणीकारहरूले अरब इजरायली र अरूमाथि प्रधानमन्त्री नेतान्याहुले चरम दुश्मनका रूपमा व्यवहार गरेकामा पनि आलोचना गरेका छन् । नेतान्याहुले चुनाव हुनु तीन दिनअघि मात्र एउटा विवादास्पद प्रतिज्ञा गरेका छन् । आफू विजयी भएमा पश्चिमी किनारामा रहेका इजरायली बस्तीलाई इजरायलमै गाभ्ने नेतान्याहुले घोषणा गरेका छन् ।
इजरायलको सीमालाई पश्चिमी किनारामा विस्तार गर्ने प्रधानमन्त्री नेतान्याहुको विवादास्पद भनाइले प्यालेस्टिनीसँग यसअघि भएको दुई– देश समाधानको आशालाई समाप्त गर्ने स्पष्ट छ । दुई–देशको मान्यता दिने, इजरायल, राष्ट्रसङ्घ र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको यसअघिको प्रतिबद्धतालाई यो घोषणाले अवमूल्यन गरेको छ । इजरायलका अतिदक्षिणपन्थीहरूको यो लामो समयदेखिको चाहना र कदम हो ।
परिवर्तनको आवश्यकता र आफूलाई इजरायलको अत्यावश्यकीय राजनेताका रूपमा चित्रण गर्ने प्रयत्न नेतान्याहुले गरेका छन् । चुनावी दौड अन्तिम चरणमा पुगेकै अवस्थामा पनि उनले आफ्ना निकटतम अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प, रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन र ब्राजिलका राष्ट्रपति जेयर बोल्सोनारोसँग भेटवार्ता गरेका छन् । चुनावी प्रचारका क्रममा उनले अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पबाट जेरुसेलमलाई इजरायलको राजधानी र गोलान हाइट्सको सार्वभौमसत्ता इजरायलकै भएको मान्यता दिलाउन सफल भएको बताएका थिए । उनले पश्चिमी किनाराका इजरायली बस्तीलाई इजरायली सार्वभौमसत्ताभित्र समायोजन गर्ने योजनाबारेमा अमेरिकी नेतृत्वलाई जानकारी गराइसकेको पनि बताए ।
कसले यो कार्य गर्न सक्छ ? साँच्चिकै भन्नुपर्छ, अरू कसैले यो कार्य गर्न सक्दैन , नेतान्याहुले आइतबार स्थानीय समाचार पोर्टल आरुज् सेभालाई दिएको अन्तर्वार्तामा बताएका छन्, विश्वका अघिल्तिर को उभिन सक्छ ? अमेरिकी कङ्ग्रेसलाई कसले सामना गर्न सक्छ ? कसले जनताको विचारलाई त्यसतर्फ लैजान सक्छ ? यसैबीच उनले ट्रम्पकै शैली अपनाउँदै भने, भ्रष्टाचारको अनुसन्धान केवल मलाई कमजोर देखाउन गरिएको हो, त्यसमा कतै सत्य छैन ।
सोमबार राती प्रधानमन्त्री नेतान्याहु प्रार्थनाका निम्ति जेरुसेलमको पश्चिमी पर्खाल पुगे । पूर्वसैनिक ५९ वर्षीय गान्जले पनि पार्टी गठन गरी नेतान्याहुलाई चुनौती दिन कम्मर कसेका छन् । उनले प्रधानमन्त्री नेतान्याहु भ्रष्टाचारमा संलग्न रहेको आरोप लगाउँदै अब आमजनताले नेतान्याहुलाई बिदा गर्ने समय आइसकेको बताए । उनले पश्चिम किनारालाई इजरायलमा गाभ्ने नेतान्याहुको योजना दक्षिणपन्थी मतदातालाई आफूतिर आकर्षित गर्ने गैरजिम्मेवार प्रयास मात्र रहेको आरोप लगाए । गान्जले विश्वव्यापी रूपमा स्वीकार्य शान्ति सम्झौतालाई सम्मान गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् ।
पश्चिम किनाराका बस्ती र त्यहाँको सुरक्षा जिम्मा इजरायलले गर्नुपर्ने धारणा उनको छ । उनले कुनै पनि किसिमको एकपक्षीय कदम नचाल्ने स्पष्ट गरेका छन् । अहिले परिवर्तनको आवश्यकता छ र परिवर्तनको अवसर पनि प्राप्त भएको छ , गान्जले इजरायली सेनाको रेडियोमा बोल्दै भने, इजरायलले एकता, सम्बन्ध र आशा जगाउनुपर्ने आवश्यकता छ, पराकाष्ठाको राजनीति अहिलेको आवश्यकता होइन । गान्जले दुई जना पूर्वसैनिक प्रमुखहरू र पूर्वअर्थमन्त्री याइर लापिडलाई पनि साथमा लिनुभएको छ । उनीहरू राज्य सञ्चालन र प्रशासनमा निकै अनुभवी मानिन्छन् । जनमत सर्वेक्षणले नेतान्याहुको लिकुड पार्टी र गान्जको ब्लु एन्ड ह्वाइट पार्टीले बराबर स्थान प्राप्त गर्नसक्ने देखाएका छन् ।
इजरायली संसदमा १२० स्थान रहेको छ । सर्वेक्षणमा कुनै पनि दलले स्पष्ट बहुमत प्राप्त गर्न नसक्ने देखिएको छ । दुवैले ३०–३० स्थान प्राप्त गर्न सक्ने सम्भावना रहेकाले दुवै पार्टीले सरकार गठनका निम्ति अरू साना दल र स्वतन्त्र उम्मेदवारको सहयोग लिनुपर्नेछ । साना दक्षिणपन्थी पार्टीहरूले नेतान्याहुलाई समर्थन गर्ने सम्भावना रहेकाले पनि अबको प्रधानमन्त्री पनि उनी नै हुने सम्भावना छ । तर विगतमा भएका जनमत सर्वेक्षणका नतिजाहरू नमिलेकाले अहिल्यै चुनावी अड्कल गर्न कठिन छ ।
चुनावका दिनसम्म पनि निर्णयमा नपुगेका मतदाताहरूको संख्या ठूलो रहेको मानिन्छ । नेतान्याहुले विजय हासिल गरेमा इजरायलका संस्थापक डेभिड बेन–गुरिअनकै समकक्षमा उनले इजरायलको सबैभन्दा बढी समय नेतृत्व गर्ने अवसर प्राप्त गर्नेछन् । नेतान्याहु १३ वर्ष प्रधानमन्त्री रहिसककेका छन् । कतिपयले उनलाई राजा बिबी भन्न थालेका छन् । तर चुनावमा विजयी भए पनि उनीमाथि भ्रष्टाचारको आरोपमा अदालतमा मुद्दा पर्ने सम्भावना छ ।
महान्यायाधिवक्ताले नेतान्याहुमाथि ठगी, धोखाधडी र विश्वासघातको नाममा अदालतमा मुद्दा दायर गर्ने बताइसकेका छन् । अदालतमा मुद्दा दायर भए पनि उनले राजीनामा गर्नुपर्ने भने छैन । संविधानअनुसार अदालतबाट दोषी प्रमाणित भएमा मात्र प्रधानमन्त्रीको पद रिक्त हुनसक्छ ।
-1732776560.jpg)
