प्रविधिको युग भनेर चिनिएको एक्काइसौँ शताब्दी आर्थिक र राजनीतिक हिसाबले पनि महत्त्वपूर्ण रह्यो । यसका अलावा अन्य विभिन्न क्षेत्रमा भएका विकास र प्रगतिका कारण पनि एक्काइसौँ शताब्दी अर्थपूर्ण रहेको पाइन्छ । एक्काइसौँ शताब्दीमा देखिएका १० प्रभावशाली व्यक्तिबारे यहाँ चर्चा गरिएको छ ।
ओसामा विन लादेन
कसले सोचेको थियो होला कि एउटा प्रसिद्ध परिवारबाट आएको मानिस विश्वकै अति खोजीको सूचीमा रहेको आतंककारीका रूपमा चर्चित बन्छ ? ओसामा विन लादेन त्यस्ता व्यक्ति बने । उनले राष्ट्रिय सुरक्षाबारे धेरै देशलाई सोच्न बाध्य पारे । सन् २०११ सेप्टेम्बर ११ मा अमेरिकाका जुम्ल्याहा टावरमा आक्रमण गरेपछि उनकै कारण पहिलेझैँ विश्व आरामले कहिल्यै बाँच्न सकेन ।
ओसामा विन लादेन उनको इस्लामिक कट्टरपन्थ र अमेरिकामाथि निरन्तर धावा बोलेका कारण सधैँ चर्चामा रहे र प्रभावशाली व्यक्तिका रूपमा चिनिए ।
क्रेग न्युमार्क
सडकमा हिँडिरहेका बेला उनलाई पहिचान गर्न निकै गाह्रो छ । उनले आईबीएममा उनको कलेज जीवनपछि केही समय काम गरे । उनी सन् १९८० ताका प्रोगामरका रूपमा त्यहाँ कार्यरत थिए । सन् १९९३ मा उनी सानफ्रान्सिस्को गए र क्रेग्सलिस्ट निर्माण गरे ।
क्रेग्सलिस्टले इन्टरनेट दुनियाँमा एउटा गज्जबको अवधारणा ल्यायो । मानिसले आफ्ना सूचना एकअर्कामा आदानप्रदान गर्न सक्ने भए । समयक्रममा क्रेग्सलिस्ट यस्तो रूपमा विकसित भयो कि मानिसले आफ्ना वस्तु र सेवालाई ‘पोस्ट’ गर्न सक्ने भए । अहिले न्युमार्कले क्रेगकनेक्ट्स सुरु गरेका छन्, जुन सहयोगी स्वयंसेवी संस्थाहरूमा केन्द्रित छ ।
सन् २०१० मा उनको सम्पत्ति अमेरिकी डलर ४०० मिलियन थियो । सन् २००६ मा उनले अनुसन्धानमूलक सामग्री प्रकाशन गर्ने अनलाइन न्यु एसाइनमेन्ट डट नेटमा पनि लगानी गरेका थिए ।
नोम चोम्स्की
इतिहासकार, भाषाशास्त्री, सामाजिक विश्लेषक तथा राजनीतिक अभियन्ता नोम चोम्स्की उनमा रहेको विश्वको राजनीतिक तथा आर्थिक ज्ञानका कारण प्रसिद्ध छन् । १०० बढी पुस्तकका लेखक चोम्स्की एमआईटीका पूर्वप्राध्यापकसमेत हुन् ।
उनी अमेरिकाको खुला बजार र त्यसले साना देशको अर्थतन्त्रमाथि जमाएको हैकमवादी परराष्ट्र नीतिका खरो आलोचक हुन् । उनको उद्देश्य साम्राज्यवादबारे मानिसप्रति नकारात्मक धारणा विकास गर्नु हो, जसले अमेरिकालाई आफ्नो ठाउँमा आउन र अन्य देशका नीतिलाई सुधार गर्न सजिलो हुन्छ ।
मार्क जुकरवर्ग
जुकरवर्ग सामाजिक संजाल फेसबुकका संस्थापकमत्तये एक हुन् । उनी इन्टरनेट उद्यमी तथा समाजसेवीसमेत हुन् ।
आज फेसबुकका अर्बौं प्रयोगकर्ता छन् । फेसबुक आज सञ्चारको साधन मात्र बनेको छैन, यो व्यापारको माध्यम पनि बनेको छ । केही वर्षयता फेसबुक लोकप्रिय सञ्जालका रूपमा विकसित भइसकेको छ ।
सन् २०१८ अप्रिलसम्ममा जुकरवर्गको सम्पत्ति अमेरिकी डलर ७२ बिलियनमाथि रहेको छ । उनी प्रसिद्ध टाइम म्यागाजिनको प्रभावशाली मानिसभित्र पर्ने गरेका छन् ।
टोनी ब्लेयर
ब्लेयर सनु १९९७ देखि २००७ सम्म बेलायतका प्रधानमन्त्री रहे । उनी तीन पटक लगातार निर्वाचन जित्ने पहिलो बेलायती प्रधानमन्त्री हुन् । ब्लेयर उनको आतंकवादप्रतिको अडानका कारण चर्चित रहे । उनको कार्यकालमा बेलायती सेनालाई पाँच पटक युद्धका लागि आह्वान गरे ।
ब्लेयरले अमेरिकी राष्ट्रपति जर्ज डब्लु बुससँग सन् २००१ पछि घनिष्ठ सम्बन्ध राखे । उनी सन् २००३ को इराक आक्रमणका प्रमुख जिम्मेवार मानिन्छन् । उनको मान्यता थियो कि इराकमाथि आक्रमणपछि संसार सुरक्षित हुनेछ । वास्तवमा उनको पतन पनि सैनिकमाथिको हस्तक्षेपकै कारण भयो । धेरै बेलायतीले ज्यान गुमाउनुपरेपछि उनलाई पदबाट राजीनामा गर्ने दबाब पर्यो र राजीनामा गरे ।
स्टिभ जब्स
स्टिभ जब्सबारे नसुन्ने सायदै होलान् । उनी एक्काइसौँ शताब्दीका एक मानक नै हुन् । आधुनिक प्रविधिका एक परिचित व्यक्तित्व हुन् उनी । हाम्रो जीवनशैलीलाई प्रत्यक्ष असर पार्ने प्रविधि एप्पलसँग सम्बन्धित जब्सले अत्याधुनिक प्रविधिलाई हाम्रो जीवनशैलीमा जोडेर चर्चित बनेका छन् ।
उनी एप्पलका संस्थापक हुन् । पिक्सारका पनि उनी एक प्रमुख हिस्सेदार हुन् । आज हामीले रमाउने प्रविधिको सहजताका साथी हुन् जब्स । फस्र्ट पर्सनल कम्प्युटर, आईफोन र आईप्याड उनकै योगदान हुन् । एप्पल आजको प्रमुख प्रविधि हो ।
सर्गेई व्रिन र लारी पेज
सर्गेई व्रिन तथा लारी पेज गुगलका संस्थापक हुन् । गुगल आज संसारकै ठूलो सर्च इन्जिन हो । गुगलले सूचनाको भण्डारको रूपमा हामीलाई सेवा दिइरहेको छ । व्रिनको सम्पत्ति ५३ अमेरिकी डलर ५३ विलियन रहेको छ भने पेजको ५४ विलियन डलर रहेको छ ।
विल गेट्स
संसारकै धनी र प्रभावशाली मानिएका विल गेट्स धर्तीकै सम्पन्न व्यक्ति हुन् । संसारकै ठूलो पीसी कम्पनी माइक्रोसफ्टका संस्थापक उनको हालको सम्पत्ति अमेरिकी डलर ९९ विलियन रहेको छ ।
उनी समाजसेवीका रूपमा पनि परिचित छन् । विभिन्न सामाजिक, वैज्ञानिक कार्यका लागि उनले अर्बौं डलर सहयोग गरेका छन् । धनीहरूको सहयोगी संस्थाको सुरुवात पनि उनी र उनकी श्रीमतीले गरेका छन् । विल एण्ड मेलिण्डा गेट्स फाउण्डेसनको मूल्य अहिले करिब अमेरिकी डलर ३५ विलियन रहेको छ । उनीहरू अमेरिकामा सहयोगी संस्थामा प्रमुख दोस्रोमा पर्छन् । उनीहरूले २८ विलियन बढी सहयोग गरेका छन् ।
उनीहरूको सहयोगी संस्थाले विभिन्न वैज्ञानिक परियोजनामा सहयोग गरेको छ । विल गेट्सको अर्को अद्भुत क्षमता भनेको उनी मार्क जुकरवर्ग र वारेन वफेट जस्ता व्यक्तिलाई पनि सहजै प्रभाव पार्न सक्छन् । उनले जुकरवर्ग र वफेटलाई उनीहरूको आधा कमाइ स्वयंसेवी कार्यमा लगाउन सहमत गराएका छन् ।
व्लादिमिर पुटिन
पुटिन रसियामा आफ्नो नियन्त्रणका लागि प्रसिद्ध छन् । उनी सन् १९९९ मा रसियाका प्रधानमन्त्री बनेयता कहिले राष्ट्रपति र कहिले प्रधानमन्त्री बनिरहेका छन् । पुटिन उनको रङ्गीन राजनीतिक स्वभावका कारण चर्चित छन् । पूर्व केजीबी एजेन्ट पुटिन जुडोका ब्ल्याक बेल्टसमेत हुन् । उनले आफ्नो राजनीतिक यात्रा वोरिस येल्तसिनको सहयोगमा सुरु गरेका हुन् ।
बाराक ओवामा
अमेरिकाका पूर्वराष्ट्रपति बाराक ओवामा पहिलो अश्वेत अमेरिकी राष्ट्रपति हुन् ।
ओवामाको अमेरिकी राष्ट्रपतिमा जीत अफ्रिकी अमेरिकीका लागि मात्र नभएर त्यहाँका अल्पसंख्यकका लागि पनि प्रतीकात्मक थियो । उनी अमेरिकाबाहिर जन्मिएका पहिलो अमेरिकी राष्ट्रपति पनि हुन् ।
सन् २००९ मा बाराक ओवामाले नोवेल पुरस्कार प्राप्त गरे । उनले सन् २००८ मा निकै ठूलो आर्थिक संकट सामना गरे । उनले ओवामा केयर नामक घरेलु नीति ल्याउन सफल रहे ।
ओसामा विन लादेनको मृत्यु उनकै कार्यकालमा भयो । उनी क्युवासँगको सम्बन्ध सुधारका लागि पनि चर्चित रहे ।
प्रकाशित मिति: आइतबार, चैत १७, २०७५
-1732776560.jpg)
